De eiwitransitie biedt veel kansen op meer zelfredzaamheid

Samen optrekken, zeker ook in de eiwittransitie, is vanwege de geografische ontwikkelingen anno 2022 wellicht urgenter dan ooit. Op vrijdag 2 september namen verschillende internationale partijen daar het voortouw in, tijdens de bijeenkomst The Green Protein Challenge op Floriade Expo 2022.

In het dagprogramma kwamen diverse aspecten van die eiwittransitie aan bod. ’s Ochtends verdeelden de deelnemers zich in de aanloop naar het gezamenlijke middagcongres. De ene groep ging op de Floriade in op de mogelijkheden van de korte keten voor de veldboon voor met name Noord-West-Nederland. De meer internationaal samengestelde groep kreeg een rondleiding over de proefvelden (met onder meer soja en veldbonen) van de Boerderij van de Toekomst bij Lelystad en de soja proefvelden van SoyConsultant. ’s Middags werd deze nationale focus vanuit een meer Europees oogpunt bekeken. Vier grote spelers binnen het ‘eiwit-veld’ deelden hun idealen en resultaten.

Nederland, kansrijk in de Fields of Europe
Zo gaf Leopold Rittler van de toonaangevende Donau Soja Assosiation uit Oostenrijk aan dat de teelt van soja in Europa veel positieve impact op het klimaat kan hebben. Dan hoeft het immers niet meer verscheept te worden van verre. Hoewel steeds meer ketenpartners zich aansluiten, merkt de belangenorganisatie dat het in de publieke opinie nog wel eens als ‘alien’ gewas wordt gezien. Terwijl het volgens hem al in 1875 in Nederland geteeld werd en hier prima groeit. Alle reden voor hem om de teelt op te schalen, wat onder de werknaam Field of Europe wordt doorontwikkeld.

Duitsland ziet groeikansen voor Nederland
Martin Miersch van de Deutscher Sojaförderring liet zien dat Duitsland grote stappen maakt. In 2022 is haar soja-areaal met bijna 50% gegroeid ten opzichte van 2021 tot ruim 50.000 hectare. Daar waar dagvoorzitter Jeroen Willemsen van Green Protein Alliance er op wees dat in Nederland slechts 120 hectare soja geteeld wordt. Waar het verschil in zit? Naast de vijfde-gewassubsidie in hoogproductiedeelstaat Beieren zitten de akkerbouwers in Duitsland in mindere mate vast aan een bouwplan met aardappel, wortel en ui. Het rouleert dus gemakkelijker mee. Wel voorziet Miersch van de Duitse belangenorganisatie juist ook Nederland als geschikt areaal voor soja, vooral vanwege het steeds mildere klimaat.

Eko Plaza maakt vrienden voor het leven
Terug naar de Nederlandse markt. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 20% van de consument erg positief tegenover meer eiwitrijk plantaardig voedsel staat, ofwel 3,5 miljoen Nederlanders. Steven IJzerman van retailketen Udea/Eko Plaza ziet het aan de toename van het aantal winkels, nu al 85 in Nederland. Die liggen vol biologische producten, waarbij de nadruk steeds meer ligt op plantaardig. Een van de pijlers is de korte keten te promoten, bijvoorbeeld door transparant te maken wie de teler is. Volgens IJzerman versterk je daarmee de relatie tussen de consument en teler en tussen winkel en consument. Het concept Eko Vriend is zo’n middel waarmee de consument meer betrokken wordt bij de teelt.

U moet de eiwitrijke groenten van HAK hebben
Joachim Nieuwhoff van voedselproducent HAK liet ook zien dat zij goed luisteren naar de klant. Naast de glazen conservenpotten heeft het Nederlandse bedrijf in 2017 het concept HAK Fresh in de markt gezet, met trendy verpakking en gerechten, waaronder veel eiwitrijke peulvruchten. Een parallelle ontwikkeling is dat het meer gebruik maakt van de korte keten. Maar liefst 85% van de grondstoffen komt nu van binnen 125 kilometer van het moederbedrijf in Giessen. Overigens gaat duurzaamheid verder, vindt HAK. Daar valt ook het persoonlijke contact met de teler onder; vanuit die relatie wordt er geëxperimenteerd met uit beeld geraakte gewassen, zoals de rode kidneyboon. Want duurzaamheid is niet alleen goed bodembeheer, ook geldt het voor een eerlijke prijs.

Het mandje met Hollandse Edamame wordt voller
Gedeputeerde Jan Nico Appelman van provincie Flevoland concludeerde dat samenwerking in de keten, nationaal en internationaal, bijdraagt aan de eiwittransitie. En dat is alleen maar goed, omdat het bijdraagt aan de voedselzekerheid, een gezondere bodem en een eerlijke prijs voor de teler en keten. Terugkijkend naar het jaar 2017 waar hij het eerste mandje verse soja (Hollandse Edamame) ontving, vindt hij dat er overigens al veel is gerealiseerd, zoals de ondertekening van de Green Deal Eiwitrijke gewassen. En met het paviljoen Food Forum en de samenwerking met Aeres Hogeschool op de Floriade wordt het belang van de eiwittransitie nog meer publiek gedeeld.

Met dank aan alle sprekers en aanwezigen van Bean me up!, Flevoveldboon, Dutch Edamame, SoyConsultant, Green Organics, Voedsel Verbindt, Provincies Flevoland en Noord-Holland. De organisatie was in handen van Stimuland.